Nowy trend zza oceanu dociera do Polski. Węgiel aktywny to już nie tylko lek, ale także składnik dodawany do koktajli, batoników, smoothies, latte, jak również do kosmetyków. Powoli zapełnia półki w sklepach ze zdrową żywnością i drogeriach kosmetycznych. Detoks z węglem aktywnym w roli głównej? Ale czy na pewno to zdrowy trend?
Węgiel aktywny jest substancją, którą stosowano już w czasach prehistorycznych. Starożytni Hindusi filtrowali wodę przez węgiel drzewny a Hipokrates i jego uczniowie wykorzystywali go do celów medycznych. Węgiel służył im do zasypywania ran by pozbyć się ich przykrego zapachu.
W XIX wieku znalazł zastosowanie w przemyśle spożywczym do odbarwiania syropów cukrowych. Pierwsze fabryki produkujące węgiel aktywny – na bazie orzeszków ziemnych – powstały w Holandii i Niemczech.
Podczas I wojny światowej wykorzystano właściwości węgla aktywnego do pochłaniania gazów przy produkcji masek przeciwgazowych, by chronić drogi oddechowe ludzi od skażonego toksycznie powietrza.
Otrzymywanie węgla aktywnego
Węgiel aktywny otrzymywany jest w procesie termicznego i/lub chemicznego rozkładu substancji zawierających znaczne ilości węgla pierwiastkowego. Początkowo otrzymywano go ze skorup orzechów ziemnych, kokosowych i włoskich, aktualnie, w celach przemysłowych, pozyskiwany jest z węgla kamiennego, brunatnego, torfu, ziaren kawy, melasy, roślin wodnych, trocin, drzew, pestek moreli i łupin migdałów.
Zastosowanie węgla aktywnego
Węgiel aktywny ze względu na swoje wszechstronne właściwości znalazł zastosowanie w wielu dziedzinach:
- w przemyśle spożywczym – m.in. do klarowania soków owocowych,
- w przemyśle farmaceutycznym i medycynie – m.in. w dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego,
- w kosmetologii – m.in. w kosmetykach do cery trądzikowej, tłustej i mieszanej,
- w ekologii i ochronie środowiska – m.in. do oczyszczania gazów i uzdatniania wód,
- w przemyśle chemicznym – jako katalizator,
- w przemyśle tytoniowym – w filtrach pochłaniających szkodliwe składniki dymu tytoniowego,
- wykorzystywany jest także w klimatyzatorach, lodówkach, filtrach domowych do uzdatniania wody.
Węgiel aktywny w medycynie i dietetyce – zastosowanie:
- przeciwbiegunkowe i zapierające,
- zmniejsza wzdęcia i bóle brzucha,
- redukuje gazy jelitowe,
- niweluje skutki zatruć: lekami (m.in. aspiryną, glikozydami nasercowymi, teofiliną, fenytoiną), pokarmami (w tym trującymi grzybami) i narkotykami (m.in. amfetaminą, kokainą),
- przeciwdziała powstawaniu opuchlizny i niweluje ból po ukąszeniu przez osy, pszczoły, komary i pająki,
- usuwa toksyny z krwi (w chorobach nerek i wątroby),
- przyspiesza leczenie skaleczeń i ran,
- zmniejsza opuchliznę i zmniejsza ból przy stłuczeniach, krwiakach i zwichnięciach,
- niweluje nieprzyjemny zapach z ust,
- wpływa na detoksykację organizmu (poprzez dodatek węgla do koktajli, wypieków, kawy, domowej lemoniady).
Węgiel aktywny z materiałem toksycznym tworzy kompleks, który nie wchłania się z przewodu pokarmowego do krwi lecz jest wydalany z kałem. Podawanie węgla aktywnego jest bezpieczną i skuteczną metodą leczniczą, w przypadku spożycia substancji, które są przez niego absorbowane.
Hitem internetu stało się czarne latte, które ma już swoją odrębną nazwę – Charcoal latte. Powstaje na bazie mleka, najczęściej roślinnego, i węgla aktywnego. Wpływa niewątpliwie na detoksykację organizmu ale należy pamiętać, że spożywanie węgla aktywnego może przyczynić się do zaparć.
Charcoal latte – przepis
Składniki:
- 1 kapsułka węgla aktywnego
- 1/3 szklanki wody
- 1 szklanka mleka roślinnego np. migdałowego
- łyżeczka miodu
- szczypta cynamonu
Przygotowanie:
Podgrzać mleko w rondelku. Sproszkowany węgiel aktywny wymieszać z wodą i dodać do mleka. Następnie dodać miód i cynamon, by latte nabrało słodyczy i wyrazistości.
Uwaga!
Węgiel aktywny oprócz wielu zalet ma także swoje wady. Może zmniejszać wchłanianie leków m.in. antykoncepcyjnych, przeciwzakrzepowych i antybiotyków. Z innymi lekami także może wchodzić w interakcję, dlatego należy odczekać około 2 godziny między przyjęciem leków a zastosowaniem węgla. Węgla nie należy popijać herbatą, ponieważ zawiera ona taniny obniżające jego skuteczność.
Węgiel aktywny a odchudzanie
Zastosowanie tabletek zawierających węgiel aktywny ma na celu pozbycie się nieprzyjemnych dolegliwości związanych z przewodem pokarmowym takich jak biegunka, bóle brzucha, wzdęcia i różnego rodzaju zatrucia. Nie jest to natomiast sposób na odchudzanie i codzienną detoksykację organizmu. Raz na jakiś czas dodanie kapsułki węgla do koktajlu bądź zrobienie Charcoal latte nie powinno zaszkodzić a nawet warto spróbować nowości, pod warunkiem, że nie ma przeciwwskazań do jego stosowania, które wspomniane były wcześniej.
Podstawą zachowania zdrowia i redukcji masy ciała jest dobrze zbilansowany jadłospis dostarczający wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Zmień swoje nawyki na zdrowsze – to jest najlepsze rozwiązanie dla Ciebie!
Węgiel aktywny w kosmetologii – zastosowanie:
- niweluje przebarwienia zębów po herbacie, kawie, czerwonym winie i papierosach – należy sproszkowany węgiel wymieszać z niedużą ilością wody lub zwykłej pasty i szczoteczką wyczyścić zęby,
- wpływa na korzystny wygląd skóry, ponieważ kosmetyki zawierające w składzie węgiel aktywny (np. kremy, maseczki do twarzy, peelingi) wykazują właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, wyrównujące koloryt i absorbujące sebum, minimalizują trądzik i przetłuszczanie się skóry – należy pamiętać, że domowych maseczek z węglem nie należy stosować więcej niż 2 razy w tygodniu, gdyż mogą przesuszyć skórę.
- wpływa korzystnie na włosy – eliminuje łupież i przetłuszczanie się włosów ze względu na właściwości przeciwgrzybicze.
Peeling z węglem aktywnym
- węgiel aktywny + olej jojoba – do cery suchej
- węgiel aktywny + miód – do cery wrażliwej
- węgiel aktywny + olejek eteryczny (np. z drzewa herbacianego) – do cery tłustej
Jeśli jednak nie masz czasu na przygotowanie domowych maseczek, w drogeriach są dostępne świetne linie kosmetyków łączące bogactwo naturalnych składników z najnowszymi osiągnięciami technologii i kosmetologii. Sprawdź serię kosmetyków Carbo Detox marki Bielenda. Kiedy jesteś zabiegany sprawdzą się idealnie!
Węgiel aktywny w domowych filtrach do wody
Węgiel aktywny wykorzystywany jest także w domowych filtrach do wody, ponieważ jego stosowanie poprawia właściwości wody z kranu. Węgiel absorbuje chlor, zanieczyszczenia organiczne, metale ciężkie, poprawia smak i zapach wody. Im mniejszy będzie przepływ wody przez taki filtr, tym dłużej zanieczyszczenia będą miały kontakt z węglem a to wpłynie na większą skuteczność jej oczyszczania. Najlepszy będzie filtr z węglem na bazie skorupy kokosa.
Węgiel w kuchni, łazience i apteczce – bo warto!
Węgiel jest środkiem, który oczyszcza organizm od wewnątrz jak i na zewnątrz dzięki porowatej, adsorpcyjnej strukturze. Poznano dotychczas wiele jego właściwości ale wciąż trwają badania by odkryć inne kryjące się w nim tajemnice.
Niewątpliwie warto mieć go w swojej kuchni, apteczce i łazience, bo nigdy nie wiadomo kiedy może się przydać!
Bibliografia:
- Buczek B., Czepirski L., Adsorbenty węglowe – surowce, otrzymywanie, zastosowanie, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, vol. 17, 2001, s. 29–61.
- Charmisinof P.N., Carbon adsorption handbook, Ann Arbor Science Publishers Inc., 1978.
- Choma J., Jaroniec M., Podstawowe metody adsorpcyjne stosowane do oceny powierzchniowych i strukturalnych właściwości węgli aktywnych, Ochrona Środowiska, vol. 27 nr 3/2005, s. 3 – 8.
- Jankowska H., Świątkowski A., Choma J., Węgiel aktywny, WNT, Warszawa, 1985.
- Jarosz M., Praktyczny podręcznik dietetyki, IŻŻ, Warszawa, 2010.
- Kielcew .W., Podstawy techniki adsorpcyjnej, Wyd. WNT, Warszawa ,1980.
- Łukasik-Głębocka M., Naskręt M., Górny J., Sosada K., Ładny J., Wojewódzka-Żelezniakowicz M., Czaban S., Podstawowe zasady dekontaminacji przewodu pokarmowego w ostrych zatruciach, Postępy Nauk Medycznych, 2010.
- Neuvonen P.J., Olkkola, K.T., Dis Manage Health Outcomes, 1988, https://doi.org/10.1007/BF03259930(dostęp on line 2.10.2017).
- Olszówka M., Maciąg K, Nowoczesne trendy w medycynie, Fundacja na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL, Lublin, 2015.
- Paderewski M., Adsorpcja i adsorbery, Wyd. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 1980.
- Paderewski M., Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej, Wyd. WNT, Warszawa, 1999.
- Sarbak Z., Adsorpcja i adsorbenty. Teoria i zastosowanie, Wyd. Nauk. UAM, Poznań, 2000.