Dieta w autyzmie.
Badania wykazują, że eliminacja z żywienia autystycznych dzieci i dorosłych pewnych produktów i składników pokarmowych, pozwala na wyciszenie, często nawet na zupełne pozbycie się objawów ze spektrum autyzmu. U większości z tych osób korzystne jest zastosowanie diety bezglutenowej, bezmlecznej i bez cukrów.
Gluten pochodzący ze zbóż (pszenica, owies, jęczmień, żyto) oraz kazeina (białko występujące w mleku i produktach mlecznych), są substancjami o działaniu opioidopodobnym. Na osoby, u których stwierdza się objawy ze spektrum autyzmu, działają one podobnie jak narkotyki, takie jak morfina czy heroina i wywołują podobne objawy (m.in.: niewrażliwość na ból, nagłe zmiany nastroju, izolowanie się, zamykanie się w sobie, autostymulacje i autoagresję, zaburzenia zmysłów – słuchu, węchu, smaku, dotyku, wzroku). „Narkotyczne” działanie tych składników pokarmowych powoduje, że dzieci się od nich uzależniają i wykazują bardzo dużą chęć i pociąg do ich spożywania. Powoduje to również pojawienie się u dziecka objawów odstawienia w momencie eliminacji ich z codziennego spożycia. U dzieci można obserwować wtedy głód, porównywalny do głodu, występującego u uzależnionych od heroiny, objawiający się: bezsennością, wysypką, krzykiem, samookaleczaniem, agresją, rozdrażnieniem. Całkowity brak reakcji na odstawienie produktów może oznaczać, że nie wyeliminowano ich z diety we wszystkich postaciach. Dlatego niezależnie jaką ilość produktów eliminujemy z codziennego żywienia, musimy być w tym działaniu bardzo konsekwentni, ponieważ już bardzo niewielka ilość produktu, może doprowadzić do nawrotu objawów. Należy również pamiętać, aby białka mleka czy gluten nie wchodziły w skład kosmetyków i innych środków (np. czystości, proszków do prania), które są używane przez i w otoczeniu dziecka. Szkodliwie działają również wszelkie konserwanty i ulepszacze smaku obecne w żywności o wysokim stopniu przetworzenia.
Niestety nie zawsze opisana wyżej dieta okazuje się w pełni skuteczna. Warto dodatkowo wykonać badania na alergie pokarmowe i wykluczyć ze spożycia również produkty alergizujące. Często u dzieci z objawami ze spektrum autyzmu stwierdza się alergie pokarmowe w mechanizmie trzecim reakcji alergicznych tj. opóźnionym. Ten typ alergii charakteryzuje się pojawieniem objawów w czasie od kilku do kilkudziesięciu godzin od spożycia pokarmu. Tym samym bardzo trudno połączyć spożycie produktu z występowaniem objawów.
Bardzo duża grupa osób z objawami ze spektrum autyzmu ma zaburzony ilościowy i jakościowy skład mikroflory jelit. Zbyt duża ilość patogennych (szkodliwych) bakterii wypiera endogenną (naturalną, korzystną) mikroflorę z jelit, doprowadzając tym samym do namnożenia się dużych ilości grzyba z rodzaju Candida albicans i w konsekwencji do zwiększenia przepuszczalności bariery jelitowej. Skutkuje to nie tylko obniżeniem odporności, ale także przenikaniem do krwioobiegu dużych, nie do końca strawionych cząsteczek pokarmów – co wywołuje objawy alergii i miejscowy stan zapalny. Stan ten doprowadza do nasilenie objawów ze spektrum autyzmu. Stąd konieczność eliminacji z żywienia cukrów (stanowią one świetna pożywkę dla grzyba i doprowadzają do jego wzrostu i rozwoju w jelitach), jak również elimanacja produktów, które uczulają. Badania, które należy wykonać, to badanie kału oceniające ilościowo i jakościowo skład mikroflory jelit i ewentualną grzybicę przewodu pokarmowego oraz badanie na alergię, które ma na celu wskazać produkty uczulające. Badania takie możesz wykonać w Instytucie Mikroekologii w Poznaniu. Nie ma konieczności osobistego pojawiania się na badanie, istnieje możliwość pobrania materiału do badania w innym miejscu i przesłania ich do go do diagnozy. Szczegóły na http://www.instytut-mikroekologii.pl/.
Jeśli decydujesz się na eliminację z żywienia dziecka glutenu, kazeiny i cukrów, warto zrobić to w sposób rozsądny. Najlepiej pod opieką doświadczonego dietetyka, który wskaże, jakie produkty należy stosować w zamian za wykluczone, aby dieta dziecka była w pełni zbilansowana i dostarczała mu niezbędnych do wzrostu i rozwoju składników odżywczych.
Dieta bezmleczna, bezglutenowa i z wykluczeniem produktów alergizujących ma również zastosowanie u dzieci z ADHD; korzystnie zmienia ich zachowanie.
Monika Frank – dietetyk
Rosemary Kessick. Autyzm i dieta. O czym warto wiedzieć. Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna. Warszawa 2010.