Czy zastosowanie jogurtów w trakcie i po zakończeniu antybiotykoterapii w celu odbudowy mikroflory jelitowej ma uzasadnienie w badaniach naukowych?
Według definicji WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) z 2001 roku, probiotyki to żywe drobnoustroje, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystny efekt zdrowotny. Na rynku dostępnych jest wiele produktów mlecznych, które zawierają w swoim składzie żywe kultury bakterii (np. Actimel zawierający bakterie z rodzaju Lactobacillus i Streptococcus), a które są często zalecane w trakcie przyjmowania antybiotyków.
Stosowanie antybiotyków powoduje eliminacje nie tylko bakterii wywołujących leczoną chorobę, ale czyni również spustoszenie w naszych jelitach. Wyjałowienie jelita grubego z jego naturalnej mikroflory skutkuje obniżeniem odporności i może doprowadzić nawet do rozwoju alergii pokarmowej.
Czy dla odbudowy naszej naturalnej mikroflory jelit wystarczy spożywanie jogurtów probiotycznych?
Bakterie zawarte w jogurtach probiotycznych na pewno łagodzą objawy nietolerancji laktozy, zarówno u dzieci, jak i osób starszych. Jogurty zawierają żywe kultury bakterii Lactobacillus, które mogą zmniejsza objawy kliniczne nietolerancji laktozy (biegunki, wzdęcia). Bakterie te podczas procesu produkcji jogurtu wytwarzają galaktozydazę, czyli enzym rozkładający laktozę do D – glukozy i D – galaktozy, poprawiając w ten sposób tolerancję laktozy.
Niestety szczepy obecne w jogurtach probiotycznych nie są odporne na działanie kwasu solnego i żółci. Dlatego większość z nich ginie w żołądku i nie dociera do jelita grubego. Nie wykazują możliwości kolonizacji przewodu pokarmowego, nie mają zdolności przylegania do nabłonka jelita. Tym samym ich właściwości prozdrowotne i przydatność zastosowania w trakcie antybiotykoterapii jest ograniczona.
Jedynym udokumentowanym naukowo działaniem jogurtu Actimel jest zmniejszenie ryzyka biegunki towarzyszącej antybiotykoterapii oraz zakażenia bakterią Clostridium difficile u osób po 50 roku życia, jeśli jest spożywany w trakcie przyjmowania antybiotyków i 7 dni po zakończeniu terapii.
Pamiętajmy więc, że w trakcie antybiotykoterapii zaleca się stosowanie probiotyków, a nie fermentowanych produktów mlecznych. W Polsce następujące leki zawierają szczepy probiotyczne o udokumentowanym działaniu: Dicoflor, Floridal, Enterol, Lacid Forte, ostatecznie o wyborze probiotyku powinien zdecydować lekarz.
Monika Frank – dietetyk
Fuller R. Probiotics in human medicine. GUT 1991; 32: 439-42