„Jak pan może, panie Pomidorze…”

W wieku szesnastym, jak wiodą tropy, pomidor dotarł do Europy.
Wielkim okrętem, a nie w koszyku. Pomidor gościł wówczas w Meksyku.
Jednak to w Peru i w Ekwadorze, są pierwsze wzmianki o pomidorze.(…)

Pomidory to jedno z najbardziej popularnych warzyw zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Wyróżniamy niezliczoną ilość gatunków i odmian pomidorów, a sposobów na ich wykorzystanie jest nieskończenie wiele. Hiszpanie toczą wojnę pomidorową zwaną La Tomatina, a my, Polacy, gotujemy najlepszą na świecie zupę pomidorową!  Doczekały się na swój temat wierszy, piosenek, a nawet obrazów.
Jemy je praktycznie przez cały rok, jednak smakosze wiedzą, że te najsmaczniejsze są w okresie wakacyjnym, ponieważ dojrzewające w słońcu pomidory są bardziej aromatyczne, słodsze, a przede wszystkim bogatsze w składniki odżywcze.

Poza walorami smakowymi, jakich nam dostarczają, pomidory są bogatym źródłem witaminy C, E, K, B1, B2, B3, B6, kwasu foliowego, beta-karotenu i biotyny. Dwa średnie pomidory (ok. 300g) pokrywają około 35% dziennego zapotrzebowania na beta-karoten. Komplet witamin przeciwutleniających chroni cholesterol LDL przed utlenianiem, dzięki czemu przyczynia się do zmniejszenia ryzyka choroby wieńcowej. Kwas foliowy ma działanie regulujące pracę układu nerwowego, poprawia pamięć oraz zwiększa wydzielanie tzw. „hormonów szczęścia” w organizmie. Aby pokryć w ok. 40% zapotrzebowanie na kwas foliowy, który zmniejsza stężenie homocysteiny we krwi, odpowiedzialnej za powstawanie zmian miażdżycowych, należy spożyć ok. dwóch średnich pomidorów.
Witamina K ułatwia krzepnięcie krwi, czyli działa przeciwkrwotocznie.

Ponadto są one doskonałym źródłem likopenu, który jest silnym antyoksydantem. Spowalnia on proces starzenia się komórek organizmu dzięki silnemu działaniu neutralizującemu wolne rodniki. W związku z tym, spożywanie pomidorów, jak i innych czerwonych warzyw bogatych w likopen, chroni przed nowotworami, chorobami układu krwionośnego czy zaćmą. Szczególnie ważnym działaniem likopenu, jest działanie ochronne przed rozwojem raka prostaty. Ponadto likopen zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór żołądka i jelita grubego, jak również raka płuc oraz piersi i układu rozrodczego kobiet. Odpowiednia podaż likopenu ma dobroczynny wpływ na wzrok, gdyż wpływa on na działanie plamki żółtej oka. Aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na likopen, powinniśmy zjeść jednego pomidora lub talerz zupy pomidorowej, lub wypić szklankę soku pomidorowego czy do kanapki dodać dwie łyżeczki dobrej jakości keczupu.
Które pomidory mają najwięcej likopenu? Czerwone, a szczególnie te o intensywnej barwie, ponieważ to likopen odpowiada za ich czerwoną barwę. Zielone należy jeść z umiarem, gdyż mają one mniej substancji odżywczych, a niestety więcej tomatyny-składnika szkodliwego dla organizmu człowieka.
Powszechnie wiadomo, że im warzywa mniej przetworzone, tym są zdrowsze, ponieważ nie tracą witamin i składników mineralnych w procesie technologicznym. Jednak sok pomidorowy czy koncentrat, ma mniej składników odżywczych, ponieważ zawiera nawet 2-3 razy więcej cennego likopenu niż świeże owoce. Co ważne, przyswajalność likopenu wzrasta, jeżeli pomidory poddamy obróbce kulinarnej z dodatkiem oliwy z oliwek.
Pomidor jest doskonałym źródłem potasu, gdyż w 100 g zawarte jest prawie 300 mg tego składnika. Jest on niezbędny do prawidłowej pracy serca, regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu, a w konsekwencji zapobiega powstawaniu nadciśnienia tętniczego. Magnez zawarty w tych warzywach wspomaga pracę układu nerwowego, pomaga w koncentracji i zapamiętywaniu.

Zatem pomidory, w każdej postaci, są doskonałym i wartościowym produktem, który należy spożywać tak często jak jest to możliwe, oczywiście jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań. Należy wybierać dobrej jakości przetwory pomidorowe, np. keczup. Zimą warto sięgać po pomidory z puszki, ponieważ są one zbierane latem i z pewnością są smaczniejsze od tych, które kupujemy w supermarkecie. Jedzenie pomidorów codziennie, wcale nie musi być nudne. Można je spożywać w przeróżnej formie, oraz przygotowywać wg ciekawych przepisów, zaczynając od sałatki caprese, muffinach pomidorowych, faszerowanych pomidorkach a kończąc na deserze pomidorowym z karmelem i lodami waniliowymi!

*fragment wiersza pochodzi ze strony http://wiersze.kobieta.pl/wiersze/pomidor-66610

Mgr inż. Aleksandra Kubacka